Rebab

Rebab

o Rebâb'ın tarihini inceleyecek olursak, iki rivayetle karşılaşıyoruz. Birincisi; Uygur Türklerinden beri çalındığı ve ortaçağ'da Türk-İslam dünyasında çok kullanılmış bir musiki aletidir. Diğeri ise eski İran musikisinden eski Arap musikisine geçip bütün yakın doğu ve Akdeniz’e yayıldığıdır.

o Rebab'ın üretim merkezi Kütahya’dır.

o Rebabın yayı atkuyruğu kılındandır ve elle gerilerek çalınır.

o Mevlevi ayinlerinin değişmez çalgılarından birisidir

o Ortaya çıkışından beri yedi değişik şekilde görülmektedir;

1. Dikdörtgen Rebab

2. Yuvarlak Rebab

3. Armud Şekilli

4. Beyzi (kayığa benzer gövdeli) Rebab

5. Yarım küre Şeklinde Rebab

6. Tambur Rebab

7. Açık Tekneli Rebab

o Tek tellisinden beş tellisine kadar kullanıldığı görülmüştür. Mevlana zamanında Anadolu’da dört telli Arap rebâb'ın çalındığı ve onun emriyle altı tele çıkarıldığı bası kaynaklarda vardır. Mızrapla çalınan şekilleri'de vardır. Yaylı sazların atası sayılmaktadır. Hindistan cevizi tekne, teknenin üzerinde gerilmiş deri, tellerin geçtiği bir eşik, uzun bir sap ve bulgulardan oluşur, birde dize veya yere koymak için demirden bir ayağı vardır

o Rebabın teknesi Hindistan cevizi kabuğundan yapılır. Oyuk kısmı üzerine inek kalbi zarı geçirilir ama balık, keçi veya koyun derisi de kullanılabilir. Eşik bu derinin üzerine koyulur. Sapı sert bir ağaçtan, tornada silindir biçiminde çekilerek yapılır. Uzunluğu yaklaşık olarak 65cm´dır.

o Tellerinden biri esas melodiyi çalmakta kullanılanı atkuyruğu kılından yapılır ve en sola takılır. Diğer iki madeni tel ise rezonans (tınlaşım) telidir. Bunlar ipek üzerine metal sarımdır. At kılından yapılan telin akordu davud, kız ya da bolahenktir. Teller sırasıyla en soldaki (at kılı olan) rast, ikincisi yegâh, üçüncüsü kaba rast olarak akort edilir.

o Rebabın altında, genellikle gövde ile aynı ağaçtan yapılan bir çubuk, tekneyi delerek alttan 15 cm kadar dışarı çıkartılır. Rebab, bu ayak da dizler arasına sıkıştırılarak çalınır.

o Alternatifi olarak rebab ‘in ağaçtan yapılarak, göğsüne inek kalbi zarı geçirilir ve ipek tel kullanılan modelleri de mevcuttur

|