Kayıtlar
Equalizer
Equalizer'lar, işitilebilen ses frekansının (20 Hz ile 20.000 Hz arası) belli aralıklarını ayarlayabilmek için kullanılan elektronik devrelerdir. Başka bir deyişle equalizer belli aralıktaki ses frekanslarını baskılayan (attenuate) veya güçlendiren (boost) AKTİF BİR FİLTREDİR. Ses cihazının (ampli, teyp v.s) içine entegre olabileceği gibi ayrı bir parça olaraktan temin edilebilir. Entegre equalizer'ların band sayısı sınırlıdır. 2 kanal olanlar bass ve treble olarak alt ve üst frekanslara kumanda eder. Gelişmiş equalizer'larda 100 banddan fazla yelpazesi olanlar da vardır. Her band belli aralıktaki ses frekansını desibel(DB) olarak artırmak veya azaltmak için kullanılır.
En basit tanımıyla ekolayzır çok özel ses frekansları üzerinde kazanç artışı ya da azaltışı yapabildiğimiz bir kontrol mekanizmasıdır. ekolayzır bu işlemi yaparken diğer frekansların sinyallerini etkilemez.
Ekolayzır kullanımı modern müzik endüstrisinde çalışanlar veya evinde müzik kaydetmeye çalışanlar için çok büyük önem arz eder. Ancak ne yazık ki büyük çoğunluk ekolayzırın müziğe sağlayacağı etkilerden ya habersiz ya da oldukça yanlış kullanıyoruz.
Bu konuda etkinlik kazanabilmek için yapılabilecek iki aşamalı bir çalışma ile kulağınızın ekolayzırın yaptığınız değişikliklere nasıl tepki vereceğini(kısmen) önceden kestirebilir, zaman içinde sorunlu frekansın ne olduğunu direkt olarak anlayıp düzeltebilir hale gelebilirsiniz.
A. Oktav: Birçok kayıt için kullanılabilir ilk oktav budur.40-80 Hz arasını kapsar. Bu frekanslar alçak bas frekansları diye tabir ettiğimiz frekanslardır. Bu frekanslar Fletcher munson etkisi nedeniyle düşük volumlerde duyulmazlar, ancak kaydın güçlü ve geniş bir bas imajına sahip olması bakımından önemlidir. hip-hop r&b kayıtlarında bu frekansların önemi büyüktür ama kirli bir sounddan kaçınmak için aşırıya kaçılmamalıdır.
B. Bas Alanı: 80 ile 250 Hz arasında 1,5 oktavlık bir alanı kapsar. enstrümanların dolgun tınlamasını sağlar.
C. Düşük Orta Frekanslar: 250 ile 500 Hz arasında 1 oktavlık bir alanı kapsar. kalın sesli enstrüman seslerine daha yüksek bir tanımlama ve parlaklık katar ancak abartılıp çok açılması halinde bas davulluların karton kutu gibi tınlamasına neden olur.
D. Orta Frekanslar: 500 Hz ile 2 Khz arasında 2 oktavı kapsar. orta frekanslı enstrümanlar (vokal, gitar piyano vb) üzerinde kontrol sağlar, ekolayzırdaki uygulama şekli genede bu frekansları bir miktar kısmaktır. Böylelikle daha kaliteli tınlar
Enstrümanlar;
E. Orta Yüksek Frekanslar: 2 ile 4 Hz arasında bir oktavı kapsar. Vurmalı çalgılardaki dinamizm ve atağı arttırmak için ya da bu frekanslarda anlaşılmaz olan vokal hecelerini belirginleştirmek için kısılabilir.
F. Yüksek Frekanslar: 4 ile 6 Hz arasında yarım oktavı kapsar aşırı bulunmaları yorucu bir dinleme deneyimine neden olacağından kısılırlar.
Compressor
Ses sinyalinin seviyesini kazanç kısma prensibinden faydalanarak kullanıcının belirleyeceği bir seviyede tutmaya yarayan bir cihazdır.
Birçok kişinin sandığının aksine compressor bir efekt cihazı değildir, bir sinyal işleme cihazıdır (It's a signal processor, but not an effects processor). Dolayısı ile sesin karakterini böyle döndürüp parlatıp derinleştirip önemli bir ölçüde değiştireceğini sanıp alanlar büyük bir hayal kırıklığına uğrarlar (buna ben de dahilim, ilk aldığım Boss compressor pedalı "Ne ula bu? Kırmızı yansa da yanmasa da seste bir değişiklik olmuyor. Milletin gazına geldik, o kadar para boşa gitti" diye fırlatıp atmıştım çekmecenin birine. Yıllar sonra dank etti, ne işe yaradığını öğrendik, şimdi yanımdan ayırmadığım, stüdyomun rafında en fazla adedi ve yeri kaplayan bir cihaz türüdür). Her ne kadar bu pratikte pek mümkün olmasa da, teoride ideal bir Compressor transparandır, sadece sesin seviyesinin belli bir değerden yukarıya taşmasını engeller, sesin karakterine kendinden bir şey katmaz.
AUX
Yardımcı, destek anlamına gelen “Auxiliary” sözcüğünün kısaltmasıdır. Kanal içerisindeki sinyali birbirine paralel sinyal yollarıyla çoğaltır. Genel olarak amacı sinyali istenilen Aux master'a bağlanmış monitöre ya da FX ünitesine göndermektir. Örnek mikserimiz üzerinden gidersek, bu mikser 6 Aux'a sahip bir mikserdir. 6 Aux'un da kendine ait bir master çıkışı vardır. Mikser üzerindeki kanalların hepsinde bulunan 6 “Aux send” potu istenilen kanalı istenilen Aux master'a yönlendirir. Aşağıdaki örnek çizimde 1. kanal Aux 4’e, 2. ve 3. kanal Aux 2'ye ve 4. kanal da hem Aux 1'e, hem de Aux 2'ye yönlendirilmiştir.
Kanal üzerindeki Aux potlarını yanında pre veya post olarak adlandırılmış ibareler görebiliriz. Pre/Post seçeneği o Aux yoluna gönderilen sinyalinin fader'a bağımlı ya da bağımsız olmasını sağlar. Gönderilen sinyal Pre Aux’a gönderiliyorsa fader hareketi sinyali etkilemez. Fakat sinyal Post Aux olarak gönderiliyorsa fader kısılıp açıldıkça Aux yoluna giden sinyal de azalıp çoğalır. Eğer Aux yolunu monitör için kullanıyorsak ve Aux post ise, Aux'unu açtığımız kanal fader'ına yapılan her müdahale monitör seviyesini de etkileyecektir. Fakat Aux yolunu Fx için kullanıyorsak Aux yolu post olmalıdır. Çünkü fader'ın her hareketiyle alçalıp yükselen sinyal FX sinyalini de aynı oranda alçaltıp yükseltecektir. Unutmamamız gerekir ki, Pre Aux'dan FX'e yolladığımız sinyal, fader'ı kapatmamız veya kısmamız sonuncunda, FX ünitesinden çıkan işlenmiş sinyalin sabit kalıp, kanaldan gelen ana sinyalin üzerine çıkmasıyla sonuçlanacaktır. Bu durum kontrol dahilinde ve teknisyenin doğru otomasyonuyla kullanıldığında sound adına olumlu sonuçlar doğurabilir.
Kaynak:
http://technotoday.com.tr/Detay/285/Mikserler
Send / Insert Effects
İki türlü efekt vardır:
1. Insert effects
2. Send effects
· Insert effect'de audio kanalın tüm sinyal zinciri efektten geçirir.
· Send effect'de ise adı üstünde efekt kanalına yönlendiriliyor.
· Insert effect'i dry ve wet olarak kullanmaya gerek duymadığımız efektlere uygularız(mesela distortion, filtreler).
· Send effect ise dry ve wet oranını ayarlamamızı sağladığı gibi, birden fazla audio kanala yönlendirilmesi sayesinde daha verimli olur ve az CPU harcanmasını sağlar.
MIX / REMIX
Mix: Parçanın Tempo ve Ritim oranını bozmadan ritimleri üst üste bindirerek Geçiş yapacağınız parçayı devreye sokma yani 2 Parça Arası Dengeli Geçiş (Senkronize)'e Mix denir. Mix Yapmanın birçok tekniği vardır. Bunlardan en önemlisi de tempo oranını Bozmadan Geçiş Yapabilmektir.
Remix: Bir parçanın orijinalliği ile oynayıp o parçayı bambaşka bir hale getirmektir. Mix ve Remix çok karıştırılır genelde fakat ikisi birbirinden çok farklıdır. Mesela bir parçanın hızı, ritmi veya herhangi bir efekt uygularsanız yani orijinalliği ile oynarsanız o zaman Parçanın Yanına (DJ Kamil Remix) yazabilirsiniz
ADSR
Müzik yapımı ile uğraşan herkesin mutlak bilmesi gereken "attack/decay/sustain/release" terimlerinin kısaltmasıdır ADSR. Mutlak bilinme gerekliliğindeki sebep; yapım aşamasında kullanacağınız her alet edevatın üzerinde bu terimlerin bulunmasıdır. Her ne olursa olsun kullanılan aletler, bir sesi şekillendirmek için, bu dört aşamayı uygulayarak işlem yaparlar. Bu aşamaya en güzel örnek 4 zamanlı araba motorlarıdır. Motorun sadece bir devir dönmesi için,4 aşamadan geçmesi gerektiğini düşünün.
ATTACK:
Bir ses oluşurken, ilk önce belirlenen bir seviyeye ulaşmak zorundadır. İşte, sesin ilk başlama noktasından, belirlenen bu maksimum seviyeye ulaşana kadar ki geçirdiği aşamaya "attack”denir. Yani, en düşük kazançtan, belirlenen en yüksek kazanca kadar geçirdiği aşamadır. Attack zamanı ne kadar uzatılırsa, ses en yüksek seviyesine o kadar geç ulaşır. Örneğin, yaylı çalgılarda (keman, çello, viyola vs.) genelde attack zamanı uzun tutulur. Böylece bir nota ile başka bir nota arasında kulağa çok hoş gelen bir geçiş oluşturulur.
DECAY:
Sesin attack zamanından sonraki geçirdiği aşamadır. Yukarıda bahsettiğimiz gibi bir ses, belirlenen attack zamanından sonra maksimum bir seviyeye ulaşır fakat bu seviyede duramaz ve bir düşüş geçirir. İşte; ulaştığı maksimum seviye ile bu düşüş arasındaki aşamaya "decay" denir. Decayi ne kadar düşük tutarsanız, sesin maksimum seviyesindeki şiddeti ile çöktükten sonraki şiddeti arasında o kadar fazla bir fark oluşturursunuz.
SUSTAIN:
Şimdi kulağınızda sesin, yukarıdaki anlattığımız iki aşamayı geçirdiğini hayal edin. İlk önce ulaşabileceği maksimum seviyeye ulaştı, daha sonra belirlenen bir aralıkta çöktü. Şimdide bu çöken ses bir miktar aynı seviyede asılı kalır ve bir müddet bu şekilde devam eder. Belirlenen bu zamana "sustain" denir. Yani sesin maksimum seviyeye ulaşıp çökmesinden sonra kaldığı oranda bir miktar devam etme aşamasıdır.
RELEASE:
Yukarıda anlattığımız üç aşamasında gerçekleşmesi için, sesi oluşturacak alete herhangi bir darbe uygulanması gerekir. Bu darbeden sonra bu üç aşama oluşur ve darbe uygulamayı bıraktıktan sonra ses kendi halinde bir miktar devam eder ve en sonunda yok olur. İşte; uygulanan darbeden sonra, sesin kendi halinde bir miktar devam etme aşamasına "release" denir.
Yukarıda yazdığım ADSR zamanını örnekler olsun, anlatış biçimi olsun, yazılım veya donanım bir müzik aleti üzerine yoğunlaşarak yazdım. Şöyle bir düşündüğümüzde, bir sesi oluşturduktan sonra, müziğinizde kullandınız fakat üzerine bir ses işlemci (vocoder, filter, harmonizer vs.) yada efekt işlemci (reverb, delay, chorus vs.) uygulamak istediniz. Birde baktınız ki, uygulamak istediğiniz bu işlemcilerinde üstünde ADSR aşamaları var. Aklınıza "hayda! Ben sesimi oluşturdum zaten. Buda nesi şimdi?" gibi bir düşünce gelebilir. Dediğim gibi, ADSR bir tek ses oluşturan (synth vs.) cihazların değil, sese şekil şemal katan cihazlarında üstünde bulunur. Buradaki görevleri de aynıdır sonuçta. Birinde sesi oluşturmak için bu aşamaları geçirir, diğerinde de oluşturduğunuz sesin üzerine yapacağı işlem için bu aşamaları geçirir.
Kaynak;
http://www.tr-ance.com/forum/Klavye-Program-Vst-Plugin-t18617.html
LFO nedir? Kelime açılımı Low Frequency Oscillator dır. Ses formunda yukarı - aşağı sarsılma esnasında belirli efektler yapar.
Duyma eşiğinin altında frekans üretir ve duyulabilen sesi modüle etmekte kullanılır. Vibrato ve tremolo gibi efektler vermek için birebirdir.
-----
· Oscillator: Titreşimi oluşturan alet.
· 20 ‘HZ den aşahısını etkiler.
· 70’lerde synthesizer’larda Kullanılmış.
· Bas sesi yapmak için icat edildidiği söyleniyor.
· Hfo
|
0 yorum:
Yorum Gönder