Konçerto

Konçerto

Wiki: Konçerto, sanatçının bir veya birkaç müzik çalgısıyla virtüözitesini (çalma ustalığı) ve müzikal yeteneklerini dinleyiciye sunmak amacıyla icra edilen müzik parçasının genel adıdır.

Birçok konçerto örnekleri vardır: Ses Konçertosu, Concerto Grosso, solo çalgılı konçerto.

Bunlar ilk ikisi çalgısal müzik alanına girer

Ses konçertosu: 16.yy. sonlarında Gabrieli’lerle ortaya çıkan concerto da chiesa (Kilise Konçertosu) bir ses konçertosuydu.Bu konçertolar genellikler dinsel bir esinle yazılmış olmakla beraber çalgısal eşlikli (genellikle org) parçalardır;Bir bakıma kantatadır.(Bach kantatalarına concerti demiştir.)

Concerto Grosso: Bu konçertolar hem oda hem de kilise konçertosu olarak sayıla bilir; Bu genellikle eserin havasına bağlıdır.

Bu türde çalgılar birbirleriyle yarışır, orkestra ikiye ayrılmıştır; Bir yanda solocular bölüğü ya da concertinos öte yanda orkestra topluluğu ya da rippieno ya da grosso bölüğü. Concerto grosso deyimide buradan gelmektedir.

Bu türün ilk örneklerini Alman Schmelzer’de 1674’de görüyoruz. Ama türe ilk öneme verenler ise İtalyan’lardır, özellikle corelli’dir. Türün örnekleri arasında J.S. Bach’ın “Brandenburg Konçertoları’nı” görmekteyiz.

Bu tür daha sonraları kendini konçertomsu senfoniye bırakmıştır.

Sololu Konçerto: İlk olarak 18. Yy. Torelliy’le ortaya çıkmıştır. Concerto Grosso’dan ayrıldığı nokta orkestranın karşısında solo çalgının olması. Bu türü Vivaldi ve Haendel geliştirmiştir. Bach ise ilk klavyeli konçertoları yazmıştır. Bundan sonra senfoni çağı başlar. Bu dönemlerde yaşayan bestecilerin çoğunun konçertoları vardır.

Yapı:

Kendine ait bir biçimi yoktur.

Solo konçertolar başlangıçta tek temalıyken senfoniye benzeyerek sonat biçiminin iki temalılığını almıştır.

Sergi bölmesinden önce iki temanın da orkestraya duyurulduğu ön sergi bölmesi gelir. Gelişim bölmesi solo çalgının ustalık gösterilerine ayrılmıştır.

Geleneksel konçertoların üç bölümü vardır. Her bir bölüm solo çalgının yalnız çaldığı parlak bir bitirişle, kadansla süslenmiştir.

Bach - Brandenburg Concertos No.3 - i: Allegro Moderato

|